Ocalały więzień AL RIESE Wolfsberg – David Halivni

Wspomnienia byłego więźnia obozu AL Riese Wolfsberg, filii obozu koncentracyjnego KL Gross-Rosen. Relacja ocalałego więźnia, który w czasie wojny został skierowany do prac przy budowie kompleksu Riese w Górach Sowich. David Halivni, kiedy trafił do obozu miał 16 lat. W Górach Sowich przebywał od maja 1944 roku do połowy lutego 1945 roku. Obóz AL Wolfsberg znajdował się na zboczach Włodarza, a jego więźniowie wykorzystywani byli m.in. do prac przy drążeniu sztolni.

David Halivni – Ocalały więzień AL RIESE Wolfsberg

Prof. David Halivni urodził się w 1927 roku w Kobyłeckiej Polanie na terenie Czechosłowacji na Zakarpaciu. Teren ten został tuż przed wojną zajęty przez Węgry. W 1944 roku po zajęciu Węgier przez III Rzeszę trafił do getta, a następnie transportem kolejowym został przewieziony do KL Auschwitz-Birkenau, gdzie został oddzielony od rodziny w trakcie selekcji na rampie. Następnie po kilku dniach, jak wspomina na pewno mniej niż po tygodniu, został przewieziony transportem kolejowym w Góry Sowie. Trafił do KL Gross-Rosen, do filii obozów pracy AL Riese, konkretnie do obozu na Włodarzu, czyli AL Wolfsberg. Prawdopodobnie trafił bezpośrednio do AL Wolfsberg z pominięciem obozu macierzystego w Rogoźnicy. Jak wspomina nie miał nadanego numeru obozowego. Po ewakuacji obozów AL Riese został przewieziony do obozu KL Ebensee w Górnej Austrii, gdzie przebywał do zakończenia wojny. W maju 1945 roku został wyzwolony przez wojska amerykańskie.

Źródło nagrania: United States Holocaust Memorial Museum
Accession Number: 2014.62.1 | RG Number: RG-50.030.0753

Nagranie dostępne w całości → LINK

Wyjaśnienie niektórych pojęć i znaczeń

AL Riese – Arbeitslager Riese, system obozów pracy rozlokowanych w rejonie budowy kompleksu Riese, będących filiami obozu koncentracyjnego KL Gross-Rosen. W skład AL Riese wchodziło 13 obozów plus szpital obozowy. Szacuje się, że przez obozy AL Riese przeszło około 13 tys. więźniów.

Kapo – Więzień funkcyjny, który w obozowej strukturze sprawował nadzór nad innymi więźniami. Był więźniem uprzywilejowanym. Kapo często wykorzystywali swoją pozycję do znęcania się nad innymi więźniami.

Muzułman – Zniekształcona forma słowa muzułmanin, pochodząca od niemieckiego słowa Muselmann. Pogardliwa nazwa stosowana we wszystkich obozach wobec więźniów, których wygląd zewnętrzny wskazywał na bliską śmierć.

Bletl – Fragment Tory, w który obozowy strażnik zawinął swoje jedzenie.

Współpraca przy realizacji filmu

Film powstał we współpracy z Instytutem Piastów Śląskich