Zapraszam do filmu poświęconego pytaniom i odpowiedziom na temat Układu Zgorzeleckiego zawartego z NRD w roku 1950, a także powojennemu ustalaniu południowej granicy z Czechosłowacją. Historia granic Polski z NRD i Czechosłowacją po II wojnie światowej.
Historia granic Polski – południowa
Pojawiło się kilka pytań związanych z moim poprzednim filmem. Pierwsze z pytań odnosiło się do dość zagadkowej korekty granicy z Czechosłowacją, która miała miejsce w roku 1958. Sprawa byłaby pewnie zapomniana, gdyby temat tak zwanego „długu granicznego” nie powracał, co jakiś czas w mediach. Ostatnio taka głośna informacja pojawiła się w mediach wiosną 2015 roku. Poniżej zamieszczam mapy, które zostały użyte przeze mnie w filmie. Obrazują one najważniejsze zmiany w rejonie Gór Izerskich i Przełęczy Szklarskiej.
Fragment przekazany Czechosłowacji – Wieś Tkacze – Źródło: Google Maps
Tkacze – Stara niemiecka mapa z 1936 roku – Źródło: mapy.amzp.pl
Fragment przekazany Polsce – Południowy stok szczytu Kocierz – Źródło: Google Maps
Szczyt Kocierz – Stara niemiecka mapa z 1936 roku – Źródło: mapy.amzp.pl
Jeszcze raz podaję wielkości przekazanych obszarów. Opieram się tutaj na danych przedstawionych w polskojęzycznej Wikipedii.
- Polska przekazała – 1205,90 ha
- Czechosłowacja przekazała – 837,46 ha
- Różnica na niekorzyść Polski – 368,44 ha (3,6844 km²)
Na poniższej mapie zaprezentowałem wielkość „długu granicznego” na tle granicy w rejonie Bogatyni. Mapa ma charakter tylko poglądowy. Starałem się wydzielić obszar o powierzchni około 3,6 km².
Poglądowa szacunkowa wielkość czeskiego „długu granicznego” – Źródło: geoportal.gov.pl
Historia granic Polski – zachodnia
Drugie pytanie dotyczyło tak zwanego Układu Zgorzeleckiego, zawartego w roku 1950 w Zgorzelcu. Był to jeden z najważniejszych powojennych kroków w kierunku uregulowania kwestii zachodniej granicy. Choć był zawarty tylko w gronie państw bloku komunistycznego. Na kolejne porozumienie, tym razem z zachodnim RFN, trzeba było czekać aż 20 lat. Art. 1 Układu Zgorzeleckiego brzmiał:
„Wysokie Układające się Strony zgodnie stwierdzają, że ustalona i istniejąca granica biegnąca od Morza Bałtyckiego wzdłuż linii na zachód od miejscowości Świnoujście i dalej wzdłuż rzeki Odry do miejsca, gdzie wpada Nysa Łużycka oraz wzdłuż Nysy Łużyckiej do granicy czesko-słowackiej, stanowi granicę państwową między Polską a Niemcami.”
Podpisanie Układu Zgorzeleckiego – Historia granic Polski – Źródło: fotopolska.eu
Józef Cyrankiewicz i Otto Grotewohl – Historia granic Polski – Źródło: Das Bundesarchiv
Miejski Dom Kultury – Miejsce podpisania Układu Zgorzeleckiego – Autor: Halina Gniewkowska-Gniadek
Dla tych, którzy jeszcze nie widzieli całego głównego filmu o zagadce zachodniej granicy Polski, zamieszczam go poniżej. Zapraszam do oglądania.
BIBLIOGRAFIA
STRONY WWW
- http://pl.wikipedia.org/wiki/Układ_zgorzelecki
- http://pl.wikipedia.org/wiki/Granica_polsko-czechosłowacka
- http://www.dw.de/60-lat-układu-zgorzeleckiego-między-prl-a-nrd/a-5766409
- http://archiwum.naszesudety.pl/?p=artykulyShow&iArtykul=11552
- http://dolny-slask.org.pl/502804,Tkacze_stacja_ktora_byla_kawalkiem_Polski.html
ARCHIWALNE ZDJĘCIA
