Dom Mohaupta – to w nim znajdowało się biuro konstrukcyjne wyższego kierownictwa budowy Riese i to w nim opracowano podziemia Riese, które dziś możemy oglądać w Górach Sowich. Zapraszam do oglądania drugiej części filmu, którą poświęciliśmy analizie zaprezentowanego pisma z Walimia. W rozszyfrowaniu treści dokumentu pomagał mi Ulli Schäffter.
Dom Mohaupta – To tu opracowano podziemia Riese
W pierwszej części filmu zaprezentowany został dokument sporządzony w zagadkowym domu Mohaupta w Walimiu. Dokument ten dopiero teraz po ponad 70 latach od zakończenia wojny ujrzał światło dzienne. Sensacyjną informacją okazało się to, iż to właśnie w niepozornym domu Mohaupta znajdowało się biuro konstrukcyjne wyższego kierownictwa budowy Riese! Pismo pochodzi z 14 lipca 1944 roku. Opatrzone zostało pieczęciami berlińskiej Centrali Organizacji Todt. Na końcu pisma dowiadujemy się o tym, iż zostało ono sporządzone przez dr Fritza Leonhardta – wybitnego architekta, który zasłynął po wojnie m.in. z budowy licznych mostów.
Pismo z domu Mohaupta – To tu opracowano podziemia Riese – Pierwsza strona
Pismo z domu Mohaupta – Druga strona
Tłumaczenie pisma dostępne jest tutaj.
Poniżej przedstawiam drogę, jaką przebyło omawiane pismo.
- 14 lipca 1944 roku – Dokument sporządzono w domu Mohaupta w Walimiu. Pismo przeznaczone było dla wszystkich „OT-Einsatzgruppe” (wielozadaniowych grup OT) praktycznie w całej Europie. Wielozadaniowe grupy OT były obszarami roboczymi Organizacji Todt. Pod grupę VII z siedzibą w Pradze podlegał obszar Dolnego i Górnego Śląska, Protektoratu Czech i Moraw oraz Okręgu Sudeckiego. Prawdopodobnie nie było możliwości przesłania dokumentów bezpośrednio do poszczególnych „OT-Einsatzgruppe”, więc najpierw zostały one wysłane do „Zentralbüro Saur”.
- 26 lipca 1944 roku – Pismo zostało odebrane w „Zentralbüro Saur”. Prawdopodobnie chodzi o Karla Otto Saura, szefa Urzędu Technicznego w ministerstwie Alberta Speera, który pełnił również funkcję zastępcy Speera w Jägerstab. Jägerstab był tajnym programem zajmującym się koordynowaniem prac związanych z produkcją nowoczesnych myśliwców, a także przenoszeniem ich produkcji pod ziemię. Po odebraniu w „Zentralbüro Saur” pismo zostało przesłane dalej.
- 02 sierpnia 1944 roku – Pismo przyszło poleconym do głównego biura „OT-Einsatzgruppe Deutschland VII (Praga)”. W oddziale 7 odebrał je adiutant Beckera i przesłał je dalej do „Praga 1”. Becker wykreślił siedem załączników do pisma jako odtajnionych – nicht geheim.
- 07 sierpnia 1944 roku – Pismo zostało odebrane w „Praga 1”. Prawdopodobnie chodzi o jakieś kierownictwo budowy podległe pod „OT-Einsatzgruppe VII”. Tam rysunki i załączniki trafiają do trzech osób, których nazwiska zostały zapisane ołówkiem na dokumencie.
Przekroje Akta Dorscha
Samych załączników dołączonych do pisma nie posiadamy. Co ciekawe, informacje zawarte w dokumencie z domu Mohaupta pasują do rysunków technicznych zawartych w innych dokumentach – w tzw. Aktach Dorscha. Akta Dorscha to duże sprawozdanie opracowane po wojnie przez byłego szefa Centrali Organizacji Todt Xaverego Dorscha. Po wojnie dostał się on do niewoli amerykańskiej, gdzie zgodził się pójść na współprace z Amerykanami. Dorsch przygotował sprawozdanie składające się z ponad 3 tys. stron różnego rodzaju szkiców, rysunków technicznych, norm budowlanych i obliczeń, głównie w kontekście przenoszenia pod ziemię produkcji zbrojeniowej. Znalazły się tam również przekroje opatrzone tytułem „Bauvorhaben Riese”. Oto przekroje, które udało się nam dopasować do przekrojów opisanych w dokumencie z domu Mohaupta.
Przekrój typ A – Korytarz dochodzący do głównych podziemi – Źródło: Akta Dorscha
Przekrój typ B – Jednokondygnacyjna hala o szer. 4,2 m – Źródło: Akta Dorscha
Przekrój typ C – Dwukondygnacyjna hala o szer. 6,0 m – Źródło: Akta Dorscha
Zobacz także: Dom Mohaupta – Utajnione biuro konstrukcyjne Riese cz. 1
Odkrywca Luty 2018
Zachęcam również do nabycia lutowego wydania miesięcznika „Odkrywca”, w którym znajduje się najnowszy artykuł Romualda Owczarka, poświęcony m.in. dokumentom z domu doktora Mohaupta.
Lutowy (2018) numer miesięcznika „Odkrywca”
Współpraca
Film powstał przy udziale Romualda Owczarka, Jerzego Cery, Ulliego Schäfftera, Marcina Paska i Seweryna Wieczorka. Badania terenowe wykonał Jerzy Cera i dr Wiesław Nawrocki z Zakładu Badań Nieniszczących KPG. Zdjęcia z powietrza wykonał Michał Jabłoński. Dziękuję wszystkim za pomoc w przygotowaniu filmu.
Film powstał przy współpracy z Centrum Kultury i Turystyki w Walimiu i Sztolni Walimskich
