Zapraszam dziś do oglądania mojego kolejnego filmu, tym razem poświęconego historii Piastów Śląskich. Jest to opowieść o burzliwych dziejach Dolnego Śląska, które na zawsze odmieniły losy regionu i pierwszej historycznej dynastii panującej w Polsce.
Film o historii Piastów Śląskich
Śląska gałąź dynastii Piastów rządziła rozległym obszarem obejmującym dzisiejsze województwa dolnośląskie, opolskie, zachodnią część śląskiego oraz część lubuskiego. Obszar ich rządów obejmował także czasami ziemie położone dziś poza Polską. Na przykład Lubusz w Niemczech (część ziemi lubuskiej) albo Ostrawę, która też leży na Śląsku, ale po stronie Czeskiej.
Poniżej załączam trzy moje mapy, które zostały pokazane w filmie. Przygotowałem je na podstawie danych i wizualizacji opublikowanych na Wikipedii. Mapy są nałożone na współczesne zdjęcia satelitarne. Na dwóch pierwszych są również zaznaczone aktualne granice państwowe. Od razu zaznaczam, że ich charakter jest tylko poglądowy, gdyż naniesione są „na oko”. Dokładne granice księstw mogą być trochę inne. Osobną kwestią jest sprawa dynamiki zmian ówczesnych granic, przez co ich dzisiejsze dokładne odwzorowanie może nastręczać dużo problemu.
Warto by jeszcze nadmienić tutaj, że współcześnie uległo rozjechaniu historyczne i administracyjne centrum Śląska. W przeświadczeniu dużej część osób, dzisiejszy Śląsk i jego centrum, związane jest z województwem śląskim, czyli Górnym Śląskiem. Jednak historyczne centrum Śląska znajduje się na Dolnym Śląsku, ze stolicą we Wrocławiu. Samo pojęcie i podział na Górny i Dolny Śląsk wykształciło się już po okresie rządów Piastów.
Dzieje śląskiej gałęzi dynastii Piastów to okres burzliwych zmian politycznych, gospodarczych i społecznych, jakie zaszły na Dolnym Śląsku od XII do XIV wieku. Warto tylko przypomnieć, że w ich wyniku Śląsk odpadł z granic państwa polskiego. Przede wszystkim w filmie poruszony jest wątek zagranicznego osadnictwa na terenie śląskiej dzielnicy. Proces ten miał zasadniczy wpływ na zmiany, które nastąpiły w strukturze społecznej. Przełożył się także na zmianę granic i przynależności politycznej księstw.
Mój film o historii Piastów Śląskich opowiada tylko o wybranych władcach z tego okresu. Ze względu na specyfikę długości filmu na YouTube, obszerność materiału historycznego, ilość osób oraz przedział czasowy, musiałem dokonać znacznej selekcji. Tak więc skupiłem się tylko na kilku osobach, między innymi na Władysławie Wygnańcu, Henryku Brodatym, Henryku Pobożnym, Bolesławie Rogatce i Henryku Głogowskim. O pozostałej części Piastów tylko wspominam. Pominiętych zostało wielu innych książąt w tym cała gałąź Piastów Opolskich. Poniżej załączam szkic drzewa genealogicznego, który przygotowałem na potrzeby filmu. W pełnej rozdzielczości dostępne jest pod tym linkiem.
Warto wspomnieć jeszcze o kwestii związanej z narodowością Piastów Śląskich. Była ona współcześnie wielokrotnie wykorzystywana do celów propagandowych i politycznych. Zarówno przez Niemców, jak i Polaków. Tak się akurat złożyło, że obie strony rościły sobie prawo do bycia spadkobiercami śląskiej dynastii Piastów. W skrócie, Polacy uważali ich za swoich, Niemcy za swoich. Warto tu wspomnieć, że ich dzieje były wykorzystywane przez stronę polską do propagandy związanej z Ziemiami Odzyskanymi. Strona niemiecka również wykorzystywała ich losy. Na przykład porównywała ofensywę Armii Czerwonej w 1945 roku do najazdu Mongołów z roku 1241. Zwłaszcza w kontekście walk o miasta położone na Dolnym Śląsku, na przykład Festung Breslau. Dziś przeważnie w kwestiach tych nie ma już sporów. Warto przy tym nadmienić jeszcze raz, że w ówczesnych czasach nie możemy mówić o narodowości. O narodowości w takim sensie, jaką pojmujemy ją dzisiaj, wykształconej w wiekach XIX i XX. Dlatego spory w tym obszarze, czy byli bardziej polscy, czy niemieccy, nie mają sensu.
Poniżej załączam mapę z miejscami, które pojawiają się na filmie.
Mam nadzieję, że mój film o historii Piastów Śląskich przypadł do gustu. Jeżeli tak, to zapraszam do subskrybowania naszego kanału na YouTube.
PODZIĘKOWANIA
Szczególne podziękowania za pomoc w realizacji filmu.
Panu Zenonowi Bernackiemu Kasztelanowi Zamku Grodziec
www.grodziec.com
Wieży Książęcej w Siedlęcinie
www.wiezasiedlecin.pl
Panu Jerzemu Serafinowi
Pani Kasi Ogrodnik Fujcik
BIBLIOGRAFIA
- „Dolny Śląsk Monografia Historyczna” – pod redakcją Wojciecha Wrzesińskiego
- „Mikrokosmos” – Norman Davies
- „Wrocław Jakiego Nie Znacie” – Wojciech Chądzyński
- „Wędrówki Po Dolnym Śląsku i Jego Stolicy” – Wojciech Chądzyński
- „Zamek Książ” – Alfons Szyperski
STRONY WWW, GRAFIKI, ZDJĘCIA
- http://pl.wikipedia.org/wiki/Księstwa_śląskie
- http://pl.wikipedia.org/wiki/Władysław_II_Wygnaniec
- http://pl.wikipedia.org/wiki/Bolesław_I_Wysoki
- http://pl.wikipedia.org/wiki/Henryk_I_Brodaty
- http://pl.wikipedia.org/wiki/Henryk_II_Pobożny
- http://pl.wikipedia.org/wiki/Bolesław_II_Rogatka
- http://pl.wikipedia.org/wiki/Henryk_IV_Prawy
- http://pl.wikipedia.org/wiki/Henryk_III_głogowski
- http://www.morciniec.eu/18,jakimi_jezykami_wladali_pierwsi_piastowie_slascy
- http://pl.wikipedia.org/wiki/Bolko_I_Surowy
- http://pl.wikipedia.org/wiki/Javorn%C3%ADk
PORTRETY KSIĄŻĄT
Zobacz także: Pytania i Odpowiedzi – Historia Piastów Śląskich