Zapraszam do oglądania mojego kolejnego dokumentu. Tym razem przygotowałem film o kopalniach uranu na Dolnym Śląsku. Działalność poszukiwawcza i wydobywcza uranu, pierwiastka o znaczeniu strategicznym, była ogromną tajemnicą Dolnego Śląska.
Kopalnie uranu na Dolnym Śląsku
Wokół wydobycia uranu narosło wiele różnego rodzaju legend i nieprawdziwych informacji. Mój film o kopalniach uranu jest próbą odpowiedzi na najważniejsze pytania. Chciałem również rozprawić się z kilkoma powtarzającymi się w Internecie i mediach nieprawdziwymi i zafałszowanymi informacjami.
Zakłady Przemysłowe R-1 prowadzące poszukiwanie i wydobycie uranu na terenie Dolnego Śląska funkcjonowały 25 lat. Jednak próżno o nich szukać informacji w publikacjach na temat spraw gospodarczych i politycznych wydawanych w okresie PRLu. Dopiero po roku 1989 mamy możliwość odkrywania tajemnic oraz turystycznego wykorzystania pozostawionych kopalni.
Kopalnie uranu na Dolnym Śląsku
Poniżej przedstawiam mapę z miejscami związanymi z kopalnictwem uranowym na Dolnym Śląsku, które można zwiedzać.
Poniżej mapa województwa dolnośląskiego z zaznaczonymi pięcioma najważniejszymi złożami. Z tych pięciu złóż wydobyto aż 95% całego uranu. Uwaga, na mapie wkradła się literówka, powinna być kopalnia „Podgórze”, a nie „Pogórze”.
Złoża uranu na Dolnym Śląsku
Działalność organów bezpieczeństwa
Z powodu długości filmu całkowicie pominąłem wątek funkcjonowania organów bezpieczeństwa na terenie Kowar. Tutaj więc krótko nakreślę tę kwestię. Przy zakładach R-1 funkcjonowała jednostka UB, która podlegała bezpośrednio w początkowym okresie Ministerstwu Bezpieczeństwa Publicznego, a później Wojewódzkiemu Urzędowi Bezpieczeństwa Publicznego we Wrocławiu. Do zadań jednostki należała działalność kontrwywiadowcza, przeciwdziałanie szpiegostwu i sabotażowi gospodarczemu, a także ochrona radzieckich specjalistów mieszkających w Kowarach. Wielokrotnie w mediach i relacjach mieszkańców pojawiają się również doniesienia o rozlokowaniu żołnierzy sowieckich, jednak informacje te nie mają potwierdzenia w materiale zebranym przez Instytut Pamięci Narodowej.
Nie ma wątpliwości, że na terenie Kowar Urząd Bezpieczeństwa prowadził szeroką akcję kontrwywiadowczą. Obawiano się zwłaszcza działalności wywiadu francuskiego, co wiązało się z faktem pracy w kopalniach wielu repatriantów, Polaków przybyłych z Francji i Belgi. Ochrona kontrwywiadowcza była utrudniona przez wypoczynkowy charakter Karkonoszy. Były one odwiedzane turystycznie na przykład przez pracowników obcych placówek dyplomatycznych.
Kopalnia Liczyrzepa – Sztolnie Kowary
Całość ujęć filmowych pod ziemią została wykonana w podziemnej trasie turystycznej Kopalnia Liczyrzepa. Dlatego chciałbym tutaj jeszcze raz serdecznie podziękować za udostępnienie sztolni i pomoc w przygotowaniu merytorycznym materiału. Oczywiście, wszystkich zachęcam do odwiedzenia tego miejsca i przejścia całej trasy. Zwiedzanie odbywa się z przewodnikiem, a miejsce jest całkowicie bezpieczne od promieniowania.
Podziękowania
Szczególne podziękowania za pomoc w realizacji filmu.
Podziemna Trasa Turystyczno – Edukacyjna
Kopalnia „LICZYRZEPA” Sztolnie Kowary
ul. Podgórze 55, 58-530 Kowary
www.sztolniekowary.com
Za udostępnienie materiałów i sztolni do ujęć filmowych. Całość ujęć podziemnych została wykonana w Liczyrzepie.
Panu dr hab. Robertowi Klementowskiemu
Instytut Pamięci Narodowej Oddział Wrocław
Za pomoc merytoryczną w przygotowaniu materiału.
Panu mgr inż. Franciszkowi Gaworowi
Dyrektorowi ds. Technicznych
Zakładów Przemysłowych R-1
Za pomoc merytoryczną w przygotowaniu materiału.
BIBLIOGRAFIA
Film o kopalniach uranu powstał na podstawie monografii IPN „W cieniu sudeckiego uranu. Kopalnictwo uranu w Polsce w latach 1948-1973.” dr hab. Robert Klementowski.
STRONY WWW
- http://atom.edu.pl/index.php/ej-w-polsce/wczoraj/wydobycie-uranu-zaklady-r-1.html
- http://interpolonika.com/2011/05/miedzianka-%E2%80%93-miasteczko-widmo-kolo-marciszowa/
- http://www.redbor.pl/artykuly/wystawa_uran.htm
- http://www.redbor.pl/artykuly/gornictwo_uranu.htm
- http://www.smk-kowary.pl/images/kurierkowarski/2007/kurier_2.pdf
- http://pl.wikipedia.org/wiki/Zak%C5%82ady_Przemys%C5%82owe_R-1
- http://pl.wikipedia.org/wiki/Radziecki_program_nuklearny
ZDJĘCIA WSPÓŁCZESNE
- Kopalnia „LICZYRZEPA” Sztolnie Kowary
- Tomasz Kapczyński
- http://pl.wikipedia.org/wiki/Uran_(pierwiastek)
- http://pl.wikipedia.org/wiki/Elektrownia_J%C4%85drowa_%C5%BBarnowiec
ZDJĘCIA ARCHIWALNE
- http://dolny-slask.org.pl/
- Zbiory Instytutu Pamięci Narodowej
- http://en.wikipedia.org/wiki/Manhattan_Project
INHALACJE RADONOWE
Jelenia Struga Spa Resort
ul. Podgórze 55, 58-530 Kowary
http://www.jeleniastruga.pl/
Zobacz także: Pytania i Odpowiedzi – Uran i Zapora Pilchowice
Kopalnie nazywa się PODGÓRZE a nie „pogórze.
Racja, przy nazwie popełniony jest błąd. Oczywiście chodzi o Podgórze.
O Człowieku, jaki Ty masz talent do opowiadania! Dzięki za ten materiał, jest arcyciekawy! Bardzo chciałam dowiedzieć się o tym więcej i…tadam! Dolny Śląsk jest memu sercu niezwykle bliski, dzięki za tyle ciekawostek!
Dziękuję za te miłe słowa i pozdrawiam. 🙂
super , mieszkam kolo Osówki ,,RIESE” i na kopalni Uranu zalanej wody z maszynami w Grzmiącej , Pozdrawiam
Dziękuję i pozdrawiam. 🙂
Masz może jakieś informacje o rudzie uranu w pobliżu Gryfowa Śląskiego ? Takie niepotwierdzone informacje krążą po ludziach. Informacji żadnych nie znalazłem i się zastanawiam czy to mit czy coś z prawdy w tym może być..
Tak. Zapewne chodzi o Radoniów. Tam była kopalnia i najbardziej wydajne złoża. Wydobyto ponad 300 ton metalicznego uranu.
To jest to miejsce.
https://dolny-slask.org.pl/556187,Radoniow,Kopalnia_Uranu_Radoniow.html