10 ukrytych niezwykłych miejsc w Polsce cz. 1

12,6K

Zobacz 10 ukrytych niezwykłych miejsc w Polsce, dzięki wykorzystaniu technologii skanowania laserowego LIDAR. Zobacz, jakie ciekawe miejsca mogą ukrywać się pod powierzchnią ziemi i na pokrytym lasem terenie.

W kwestii przypomnienia, o technologii LIDAR pisałem w jednym z moich poprzednich artykułów. Zachęcam do zapoznania się z nim i odkrywania miejsc we własnej okolicy.

Lista ukrytych niezwykłych miejsc w Polsce

Tymczasem postanowiłem przygotować zestawienie 10 niezwykłych miejsc w Polsce. Miejsc ukrytych zazwyczaj w lasach, na zboczach, pod warstwą ziemi, które możemy dostrzec właśnie dzięki technologii LIDAR. Niektóre z nich są już znane i popularne, ale dzięki nowym technologiom możemy przyjrzeć się im na nowo, tym razem z powietrza. Jedno z miejsc w zestawieniu zostało odkryte tylko dzięki zastosowaniu skaningu laserowego.

Lista 10 niezwykłych miejsc w Polsce uszeregowane jest chronologicznie, ze względu na ich wiek. Od najstarszych znalezisk do współczesnych. Na zdjęciach po lewej stronie jest mapa obrazu LIDAR, po prawej zdjęcie lotnicze lub satelitarne. Na końcu artykułu na mapie zaznaczam jeszcze raz te same miejsca wraz z dokładnymi linkami do Geoportalu.

1. Krzemionki Opatowskie – Prehistoryczne kopalnie

Najstarsze znalezisko z niezwykłych miejsc w Polsce w moim zestawieniu, bo pochodzące aż z epoki neolitu. W tym miejscu, w latach około 3900-1600 p.n.e., pradawne ludy wydobywały krzemień pasiasty. Krzemień był głównym surowcem wykorzystywanym do produkcji narzędzi w tamtym okresie. Ten z Krzemionek był nie tylko wykorzystywany przez miejscową ludność, ale i eksportowany nawet na odległość ponad 600 km. Po zakończeniu wydobycia miejsca eksploatacji porósł las. Dzięki temu przetrwały one do naszych czasów.

2. Cmentarzysko kurhanowe w Dąbrowie

Kurhany to w skrócie mogiły w kształcie kopca. Na tym obszarze wzdłuż Odry znajduje się kilkadziesiąt cmentarzysk kurhanowych pochodzących z epoki brązu. Związane są one z aktywnością kultury łużyckiej na tym terenie. Jedne z takich cmentarzysk położone jest niedaleko wsi Dąbrowa koło Zielonej Góry. Znajduje się na cyplu nad brzegiem Odry, w miejscu nieprzypadkowo trudno dostępnym. Naliczono tutaj 55 kurhanów, które są wyraźnie widoczne, jako punkty na mapach LIDAR. Większości z nich to groby ciałopalne. Znajdowały się w nich przepalone ludzkie kości wraz z naczyniami ceramicznymi. Więcej na temat cmentarzysk kurhanowych na tym regionie możemy przeczytać w tym artykule.

3. Wczesnośredniowieczne słowiańskie grodzisko

Grodzisko położone jest we wsi Chodlik na Lubelszczyźnie. Prowadzone tutaj prace archeologiczne i badania ustaliły, że czasy świetności tego grodziska przypadały na okres od VIII do X wieku. Funkcjonowało więc w okresie jeszcze przed powstaniem państwa polskiego. Na terenach wokół grodziska odkryto także wiele osad, pozostałości wczesnośredniowiecznych domów oraz fragmenty glinianych naczyń. Tutaj krzyżowało się wiele szlaków handlowych. Grodzisko mogło więc stanowić centrum większego regionu osadniczego położonego w dolinie rzeki Chodelki. Na mapach LIDAR wyraźnie widać zarysy sporej wielkości wałów obronnych. Więcej na temat tego miejsca możemy przeczytać na stronach misji archeologicznej.

4. Ślady dawnego górnictwa w Sudetach

Już od średniowiecza na obszarze Sudetów rozwijały się pierwsze formy górnictwa. W początkowym etapie stosowano tylko proste metody, wydobywając lub poszukując kamieni, minerałów i surowców tuż pod powierzchnią ziemi. Ślady tych działalności można spotkać w wielu rejonach Sudetów. Dziś porośnięte lasem zbocza skutecznie je zasłaniają. Dzięki technologii LIDAR jesteśmy w stanie odkryć te miejsca i dostrzec ich skalę. Tutaj poniżej zaznaczone są ślady wydobywania rudy żelaza. Leje ułożone są w jednej linii, tak jak wychodziła żyła kruszcowa.

5. Fortyfikacje twierdzy Srebrna Góra

Okazale prezentuje się pruska Twierdza Srebrna Góra, której budowę rozpoczęto w drugiej połowie XVIII wieku. Choć system fortyfikacji możemy dostrzec ze zwykłej mapy satelitarnej, to jednak jego prawdziwy rozmiar i zasięg widzimy dopiero po lotniczym skaningu. Zazwyczaj kojarzymy ją tylko z głównym donżonem, jednak jej zasięg jest znacznie większy, bo powiększony o kilka dodatkowych fortów. Doskonale widać sposób umiejscowienia fortyfikacji z wykorzystaniem potencjału górskiego terenu. To największa twierdza górska w Europie.

6. Dawne stanowiska artylerii na Helu

Wśród lasów części Mierzei Helskiej poukrywane są pozostałości dawnego systemu fortyfikacji. Ich historia rozpoczyna się jeszcze przed II wojną światową, kiedy to władze Polski podjęły decyzję o budowie Rejonu Umocnionego Hel. Powstały wtedy różnego rodzaju stanowiska ogniowe. Po wojnie obszar ten był również wykorzystywany w celach militarny. Rozbudowie uległ także system fortyfikacji. Dziś ich pozostałości można zwiedzać i oglądać. Są również doskonale odwzorowane na mapie LIDAR.

7. Bunkry Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego

Międzyrzecki Rejon Umocniony bez wątpienia należy do niezwykłych miejsc w Polsce. W skrócie popularnie zwany MRU, jest systemem niemieckich fortyfikacji budowanych głównie w latach 30-tych XX wieku. Ich zadaniem miała być ochrona wschodniej granicy III Rzeszy. Prac budowlanych nigdy do końca nie zrealizowano. MRU znane jest głównie ze swoich podziemi. To co zaznaczyłem na mapie to poukrywane w lesie panzerwerki (bunkry). Licząc od dołu cztery kolejne panzerwerki niepołączone z głównym systemem podziemi. Na samej górze dwa obiekty grupy warownej Schill połączone ze sobą podziemnym korytarzem. W trakcie ofensywy Armii Czerwonej w 1945 roku MRU nie odegrało żadnej znaczącej roli. Po wojnie wraz ze zmianą granic MRU znalazło się na terytorium Polski.

8. Ślady komór gazowych w Treblince

Choć miejsca, które zaznaczyłem są ledwo widoczne, to jednak są bardzo istotne. Stanową ślady po dawnych komorach gazowych w niemieckim obozie zagłady w Treblince. Przy wycofywaniu się Niemców z tego terenu, ślady zbrodniczej działalności, w tym komory gazowy, zostały zatarte. W 2014 roku przeprowadzono skanowanie tych terenów z wykorzystaniem technologii LIDAR. Na utworzonym obrazie pojawiło się kilka miejsc, które mogły być pozostałościami po komorach. Przeprowadzone prace archeologiczne w tych miejscach potwierdziły występowanie tych komór gazowych. Szacuje się, że w ciągu kilkunastu miesięcy funkcjonowania obozu, zostało tutaj zamordowanych około 900 tys. Żydów. Więcej na temat wspomnianych prac archeologicznych w Treblince z wykorzystaniem technologii LIDAR można zobaczyć na tym filmie dokumentalnym.

9. Składnica sprzętu wojskowego Gałkówek

Jak podaje Wikimapia, w tym miejscu w latach 1967-2000 funkcjonowała 1. Centralna Składnica Sprzętu Czołgowo-Samochodowego. Przed II wojną światową przechowywano tutaj także uzbrojenie i amunicję dla Armii Łódź. Te liczne leje rozsiane regularnie po lesie to prawdopodobnie miejsca składowania lub przeładunku uzbrojenia i amunicji. Wały miały służyć zminimalizowaniu skutków przypadkowego wybuchu. Widać wyraźnie drogi dojazdowe dla pojazdów, a w samym lesie poukrywanych jest jeszcze kilka budynków.

10. Ogromne osuwisko ziemi w Lachowicach

Do niezwykłych miejsc w Polsce na mapach LIDAR dołączam pozostałości po katastrofie geologicznej, która miała miejsce w gminie Lachowice. Ogromnych rozmiarów osuwisko ziemi powstało w roku 2001, w skutek intensywnych opadów i powodzi. Według relacji świadków, przesuwanie zbocza trwało 15 min. Zniszczeniu uległo kilka pobliskich domów. To jedna z największych tego typu katastrof w kraju, która ówcześnie stała się również sporym wydarzeniem medialnym. Po dziś dzień widać wyraźne ślady osuwiska.

Poniżej jeszcze raz cała lista 10 niezwykłych miejsc w Polsce na mapie, wraz z linkami do Geoportalu.

Podziękowania dla Grzegorza Bijaka, za pomoc w przygotowaniu materiału. Planuję również przygotować 2 część zestawienia. Zachęcam do uzupełniania mojej listy niezwykłych miejsc w Polsce, o swoje własne znaleziska na mapach LIDAR. Wrzucajcie zrzuty w komentarzach Nie zapomnijcie także wygenerować i dodać w komentarzu hiperłącza do Geoportalu lub podpisać gdzie znajduje się znalezisko.

Zobacz także:

• 10 ukrytych niezwykłych miejsc w Polsce cz. 2
• 10 ukrytych niezwykłych miejsc w Polsce cz. 3