Armia Czerwona, później przemianowana na Armię Radziecką, stacjonowała w Polsce przez ponad 50 lat. Od roku 1939 do roku 1993, z krótką przerwą kiedy to została wyparta przez niemiecki Wehrmacht. Przez te wszystkie lata Armia Radziecka wywierała ogromny wpływ na najważniejsze aspekty polityczne i militarne w Polsce. Jej rola była niepodważalnie istotna dla utrzymania sowieckiego ładu w tej części Europy. I zarazem bardzo specyficzna – dwuznaczna – bowiem Armia Radziecka była zarówno okupantem Polski, jak i sojusznikiem Polski.
Armia Czerwona wkracza do Polski
Zapraszam do oglądania pierwszego odcinka z serii filmów poświęconych pobytowi na terenie Polski wojsk Armii Radzieckiej. Dziś po ponad 20 latach od opuszczenia Polski przez ostatniego rosyjskiego żołnierza, odkrywamy sekrety ich obecności. Zaskakujące jest to, jak mało wiemy na ten temat, pomimo ponad 50 lat stacjonowania w Polsce. Pobyt Północnej Grupy Wojsk Armii Radzieckiej był przez cały okres objęty ścisłą tajemnicą. Sowieci niechętnie przekazywali informacje o swojej działalności w Polsce. Do tego stopnia, że o ich aktywności nie były informowane nawet najważniejsze organy państwowe.
Armia Czerwona wkracza do Polski – Propagandowa sowiecka gazeta z 21 września 1939 roku – Źródło: mi3ch.livejournal.com
Celem tego filmu, jak i każdej opowiadanej historii, nie jest kolejny sąd nad „ruskimi”, ale próba zrozumienia historii i sytuacji w jakiej znalazła się Polska. Próba zrozumienia nas samych i (a może i przede wszystkim) naszych sąsiadów oraz wyciągnięcie z tej historii lekcji na przyszłość.
Północna Grupa Wojsk Armii Radzieckiej
Pierwsze wkroczenie Armii Czerwonej we wrześniu 1939 roku było związane z podpisanym w sierpniu Paktem Ribbentrop-Mołotow. Wkroczenie miało charakter agresji, pomimo że ZSRR nie wypowiedziało Polsce oficjalnie wojny. Kolejne, to jest drugie wkroczenie, było związane z działaniami na froncie wschodnim. Pierwsze oddziały Armii Czerwonej przekroczyły dawne granice Polski na początku roku 1944. Ich przemarsz odbył się przez całe terytorium Polski, aż do całkowitego wyzwolenia spod niemieckiej okupacji, jednocześnie wprowadzająć własną sowiecką strefę wpływów. W czerwcu 1945 roku na bazie przebywających głównie na terenie Polski związków operacyjnych 2. Frontu Białoruskiego powołano Północną Grupę Wojsk Armii Czerwonej. Grupa została później przemianowana na Północną Grupę Wojsk Armii Radzieckiej, w skrócie PGWAR lub PGW. Szacuje się, że na początku PGW mogła liczyć nawet 600 tys. żołnierzy.
Początkowy skład PGW – Znaki nie przedstawiają lokalizacji, tylko strukturę wojsk
Pierwszy Dowódca PGW marszałek Konstanty Rokossowski
ZDJĘCIA
ahojMEDIA
www.ahojmedia.pl
BIBLIOGRAFIA
- Wojska Radzieckie w Polsce 1939-1993 – Red. S. Dąbrowski, K. Jaworska, W.W. Szetelnicki
- Mikrokosmos – N. Davies
- Dolny Śląsk Monografia Historyczna – Red. Wojciecha Wrzesińskiego
- http://militera.lib.ru/research/meltyukhov2/03.html
Archiwalne Zdjęcia
Grzesiek, świetna robota. Popularyzatorskie filmy zawsze muszą zawierać pewne uproszczenia (choćby o dyktacie warunków społeczno-gospodarczych przez PGW na zajmowanych terenach, choć to tak naprawdę ramię wykonawcze Moskwy, która to oddziaływała na cały kraj i region), ale nie ma tu nic, co by raziło.
Dziękuję. 🙂 O aspektach gospodarczych będzie w części 3. Pozdrawiam.
Świetny materiał, czekam na kolejne.
Pytanie: jakie zastosowanie miał budynek, na tle którego występował Pan przed kamerą w nagraniu od 10min 10s do 10min 50s? Domyślam się, że to jest konstrukcja stojąca w sąsiedztwie wsi Bartoszów pod Legnicą.
Z góry dziękuję za odpowiedź!
Dziękuję. Ja słyszałem, że jest to cel ćwiczebny, takie kulochwyty, tylko że dla bomb lotniczych. Pewności nie mam.
Dziękuję za odpowiedź! Kształt faktycznie sugeruje wykorzystanie tego budynku jak wyposażenia strzelnicy, jednak jego rozmiary zdecydowanie odbiegają od konstrukcji, jakie można w takich miejscach spotkać. Wszystko by się zgadzało, jednak czy to logiczne, żeby – nazwijmy to poligon – znajdował się tak blisko lotniska?
Dlatego napisałem dla bomb lotniczych, jako cele ćwiczebne dla samolotów. Ten obiekt powstał jeszcze za Niemców.
I w pełni się z tym twierdzeniem zgadzam, jednak zastanawia mnie bezpośrednie sąsiedztwo lotniska i tuż za jego granicami zagęszczonej zabudowy miejskiej.
I tu mnie Pan zaskoczył po raz drugi: Liegnitz jako miasto niemieckie było ośrodkiem uzdrowiskowym. Ciekawe miejsce na poligon wojskowy…
Stąd też zakładałem, że taka infrastruktura powstała dopiero za czasów obecności wojsk radzieckich w Legnicy, ale jak widać, było to kolejne błędne założenie.
Ale podkreślam, nie mam tego na 100% potwierdzonego. To są tylko moje i mojego kolegi przypuszczenia. Lotnisko w tym miejscu było już znacznie wcześniej, dawniej miasto też nie było tak rozrośnięte.