Jakie mają znaczenie kolory szlaków turystycznych? Czy możemy się nimi jakoś sugerować? Dziś w moim artykule spróbuję rozwiać kilka mitów związanych z oznakowaniem szlaków w Polsce. Znaczenie kolorów szlaków turystycznych na kilku przykładach.
Okazuje się, że kolory używane do oznaczania pieszych szlaków mogą mieć swoje umowne znaczenie, ale wbrew obiegowej opinii nie mają one związku ze stopniem trudności trasy. Już kilka razy podczas moich pieszych wędrówek po górach spotkałem się z opinią, że im kolor szlaku jest ciemniejszy, tym szlak jest trudniejszy. Czarny szlak więc oznaczałby szlak o największym stopniu trudności, a zielony najłatwiejszy. Nie jest to jednak prawdą. Takie znaczenie występuje jedynie na trasach narciarskich.
Znaczenie kolorów szlaków
Kolory szlaków turystycznych mogą mieć znaczenie związane z ich długością, ważnością oraz przebiegiem. W Polsce znakowaniem szlaków turystycznych zajmuje się PTTK, a na terenie Parków Narodowych za znakowanie odpowiada dyrekcja parku w porozumieniu z PTTK. Nie jestem do końca pewny, ale chyba zdarza się, że czasem część szlaków wytyczają także jednostki organizacyjne samorządu w obrębie swojego obszaru.
Ciekawostka, pierwsze szlaki na terenie Polski zostały wytyczone w 1887 roku przez Towarzystwo Tatrzańskie. Obecnie przez Polskę przebiega 63 tys. km szlaków pieszych, rowerowych, narciarskich, konnych i wodnych wytyczonych przez PTTK. Na stronach PTTK jest zamieszczona Instrukcja Znakowania Szlaków Turystycznych, ale nie uwzględnia ona wytycznych związanych ze znaczeniem kolorów, o których piszę poniżej. Wspomina tylko kwestię niełączenia szlaków o tym samym kolorze.
Do oznaczania szlaków na trasie i tym samym na mapie, można użyć pięciu kolorów. W sieci można spotkać takie znaczenie poszczególnych barw używanych na znakach.
- SZLAK CZERWONY – Zazwyczaj jest to główny i najważniejszy szlak na danym obszarze. Szlak o sporej długości, który przebiega przez trasę najbardziej wartościową z punktu turystycznego. Na przykład Główny Szlak Sudecki.
- SZLAK NIEBIESKI – To drugi pod względem ważności szlak. Prowadzony na długim dystansie, ale nie będący szlakiem głównym.
- SZLAK ŻÓŁTY – Tym kolorem oznacza się zazwyczaj szlaki łącznikowe, czasem też dojściowe.
- SZLAK ZIELONY – Szlak doprowadzający do charakterystycznych miejsc, lub łącznikowy, czasem też dojściowy.
- SZLAK CZARNY – Najrzadziej stosowany ze względu na małą widoczność. Oznacza szlak dojściowy, rzadziej łącznikowy.
Wyżej wymienione znaczenie kolorów szlaków jest dość umowne. Prawdopodobnie zostało wypracowane dość intuicyjnie. Kolor czerwony jest na przykład najbardziej widoczny i od razu rzuca się w oczy. Kolor czarny w nocy jest znowu najmniej rozpoznawalny na tle szlaku.
O kolorach szlaków mówią
Znaczenie kolorów szlaków turystycznych tak opisuje na swoich stronach Grupa Beskidzka GOPR:
„Kolory czerwony i niebieski przyjmuje się jako oznaczenie szlaków głównych – kolory żółty i czarny przyjmuje się jako oznaczenie szlaków łącznikowych – kolor zielony przyjmuje się jako oznaczenie szlaku doprowadzającego do charakterystycznych miejsc. Jednak coraz częściej zauważa się odstępstwa od tej zasady.”
Natomiast znakarz szlaków turystycznych Leszek Maślanka w wywiadzie tak omawia znaczenie kolorów szlaków:
„Nie, kolory nie oznaczają absolutnie niczego! Wciąż pokutuje przekonanie, że czarne szlaki są najtrudniejsze, a zielone najprostsze, ale to nieprawda – takie reguły obowiązują wyłącznie na nartostradach, natomiast na szlakach pieszych jedyną zasadą jest, aby dwa szlaki tej samej barwy nie krzyżowały się w żadnym punkcie. I tylko według tego klucza dobierane są teraz kolory znaków. Dawniej, owszem – gdy wytyczano pierwsze szlaki dalekobieżne, to te prowadzące ze wschodu na zachód były czerwone, a wiodące wzdłuż osi północ – południe – malowano na niebiesko, ale dzisiaj nawet króciutki „łącznik” potrafi być czerwony, gdy konfiguracja innych kolorów tego wymaga.”
Tak więc sprawa znaczenia kolorów szlaków nie jest do końca jednoznaczna. Jednakże możemy sobie przyjąć pewne umowne znaczenie. Mam nadzieję, że mój artykuł rozwiązał kilka wątpliwości w tej sprawie.
Jakbym się cofnęła do swoich studiów z turystyki hehe Dobrze, że o tym piszesz, bo właśnie dużo turystów myśli, że kolor oznacza stopień trudności, więc trzeba dementować pogłoski 😉 Pozdrawiam
Zgadza się. Pozdrawiam Dorotko. 🙂
witam fajnie że ktoś poruszył ten temat mity trzeba obalać co do kwesti umowności znaczenia kolorystyki szlaków jest to straszna nadinterpretacja coś takiego nie istnieje kiedyś próbowano według klucza jaki Pan przedstawił tworzyć szlaki turystyczne ale już dawno od tego się odeszło pozdrawiam
kolorystyka ma znaczenie jedynie przy szlakach narciarskich
Ja jeszcze w podstawówce słyszałam, że np. szlak żółty biegnie przez pustkowie i otwarty teren, niebieski przy wodzie, np. rzece, a zielony przez las… to absolutnie bez sensu, ale kilka lat żyłam z taką wiedzą dopóki nie zaczęłam więcej chodzić i korzystać z map 😀
Dziękuję. Bardzo przydatny artykuł.
jakiś bezsens młodych turystów, zawsze kolor oznaczła stopień trudności szlaku- pieszego i rowerowego, dopiero w ostatnich może 20 latach nowomodni zzzaczęli nowoczesną interpretację , co jest karygodne… turysta przed wejściem na szlak powienien wiedzieć czym ryzykuje , jaki jes stopien jego trudności, a ma w powazaniu czy szlak jest wazny czy nie wazny ….trzeba to wszystko zmienic i doprowadzić do pierwotnego porządku
Nie wiem jak starszy jesteś, drogi starszy turysto, ale kiedy trzydzieści lat temu zaczynałam chodzić po górach, to kolory szlaków nie miały nic wspólnego ze stopniem trudności. W odróżnieniu – przyznam – od kolorów nartostrad.
Byłam na najtrudniejszym szlaku czarnym było ciężko .