Druga część listy rekordowych budowli i konstrukcji w Polsce. Kolejnych 10 niezwykłych, rekordowych, odważnych i ambitnych konstrukcji, które warto odwiedzić w naszym kraju.
Lista rekordowych budowli i konstrukcji w Polsce
Moja kolejna lista rekordowych budowli powstała na podobnej zasadzie, jak część 1. Obiekty musiały być rekordowe pod jakimś względem architektonicznym, gabarytowym itp. Musiałby być też atrakcją turystyczną lub być obiektem dostępnym do obejrzenia. Lista poszeregowana chronologicznie, od najstarszych do najmłodszych obiektów.
1. Zamek krzyżacki w Malborku
Największy zamek w Polsce. Gotycki zespół zamkowy zajmujący obszar o powierzchni około 20 ha. Najstarszy obiekt z rekordowych budowli na tej liście. Wznoszony był w kilku etapach, od końca XIII do XV wieku, przez Zakon Krzyżacki. Obiekt jest wpisany na prestiżową Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Na temat Malborka mówi się jeszcze, jako o największym zamku średniowiecznym na świecie, a także największej budowli z cegieł na świecie. Problem jednak w tym, że nie można nigdzie uzyskać żadnych konkretnych informacji. Po pierwsze, każdy chce być „tym największym”. Po drugie, nie wiadomo, jakie parametry uwzględniać do porównania. Kubaturę, obszar zajmowanej powierzchni, ilość metrów kwadratowych? Trudne pytanie. Zamek wraz z muzeum jest udostępniony do zwiedzania.
2. Twierdza Modlin
Jedna z największych twierdz w Polsce wraz z najdłuższym budynkiem w Europie. Zespół umocnień położony jest u zbiegu rzek Wisły, Narwi i Wkry. Składa się z kilku elementów: cytadeli, umocnionych przedmieść i dwóch pierścieni fortów. Sam budynek kompleksu koszarów tzw. cytadeli ma 2 250 m długości. Budowa twierdzy rozpoczęła się na początku XIX wieku, wraz z decyzją Napoleona. W późniejszym okresie zostaje mocno rozbudowana przez Rosjan. Po I wojnie światowej zostaje przejęta przez Wojsko Polskie. W trakcie walk kampanii wrześniowej stanowi silny punkt obrony, podczas których ginie około 2 tys. polskich żołnierzy. Prawdziwy rozmiar Twierdzy Modlin możemy dostrzec dopiero na zdjęciach LIDAR, które zamieszam poniżej. Dodatkowo link do Geoportalu. Zgodnie z informacjami zawartymi na stronie, Twierdzę Modlin można zwiedzać na dwa sposoby. Samodzielnie w obwodzie zewnętrznym lub z przewodnikiem.
3. Ulica Piotrkowska w Łodzi
Najdłuższy deptak w Polsce i jednocześnie najważniejsza łódzka ulica. Łódź jest miastem stosunkowo młodym, które wykształciło się dopiero w ciągu ostatnich 200 lat. Głównie za sprawą przemysłu. Ponieważ miasto rozwijało się inaczej niż średniowieczne lokacje, nie wykształciło się w nim ścisłe centrum, na przykład związane z grodem. Łódź rozwijała się więc wzdłuż Piotrkowskiej. Ulica ta ma łącznie długość około 4 km. Część wybrukowana to około 1,8 km. Link do pomiarów na Geoportalu. Gdyby ulica Piotrkowska była oficjalnie deptakiem, mogłaby powalczyć o tytuł najdłuższego w Europie. Miano najdłuższego deptaka w Europie przypisuje się ulicy Strøget w Kopenhadze. Jednak kopenhaski deptak liczy 1,1 km, czyli mniej niż wybrukowana część ulicy Piotrkowskiej. Przy ulicy znajdują się liczne sklepy i piękne kamienice dawnych fabrykantów. To najbardziej reprezentacyjne miejsce w Łodzi.
4. Latarnia morska w Świnoujściu
Najwyższa latarnia morska w Polsce i jedna z najwyższych na świecie. Budowla ma 65 m wysokości i jest wykonana w całości z cegły. Na jej szczyt prowadzi 300 schodów. Latarnia została uruchomiona w roku 1857, a jej budowa trwała 3 lata. Przetrwała ponad 150 lat i dwie wojny światowe. Jednak ciężkie warunki atmosferyczne panujące w Świnoujściu sprawiły, że obiekt trzeba było kilka razy poddać remontowi. Obecnie latarnia jest udostępniona do zwiedzania przez turystów. Ta ważna atrakcja turystyczna Świnoujścia wciąż pełni swoje pierwotne zadanie. Zapewnia bezpieczeństwo żeglugi w tej części Morza Bałtyckiego.
5. Mosty w Stańczykach
O mostach w Stańczykach mówi się jako o najwyższych mostach kolejowych w Polsce. Według różnych źródeł mają około 31-36 m wysokości i 180 m długości. Mosty często nazywane są również Akweduktami Puszczy Rominckiej, ze względu na swoje podobieństwo do kształtów rzymskich akweduktów. Oczywiście w sensie architektonicznym i pełnionej funkcji nie są akweduktami. Mosty budowano z odstępami w latach 1912-1918. To najbardziej zagadkowe z rekordowych budowli, ponieważ ich przeznaczenie wciąż nie jest do końca poznane. Wobec zmieniającej się sytuacji geopolitycznej w regionie po I wojnie światowej, linie kolejową położono tylko na jednym moście. W roku 1945 linia została rozebrana przez Armię Czerwoną. Od tego czasu mosty są tylko atrakcją turystyczną. Obecnie teren jest własnością prywatną, ale udostępniony jest do zwiedzania.
6. Międzyrzecki Rejon Umocniony
MRU to największy kompleks fortyfikacji i podziemi o pochodzeniu militarnym w Polsce. Ten ogromny system bunkrów budowany był przez Niemców głównie w latach 30-tych XX wieku. Planowany kompleks nigdy nie został ukończony. Podczas ofensywy Armii Czerwonej w 1945 roku nie odegrał żadnej znaczącej roli. Łączną długość podziemnych korytarzy szacuje się na około 32-35 km. Część naziemną tworzą liczne Panzerwerki, grupy warowne, kopuły strzeleckie, zapory przeciwpancerne itp. Niektóre naziemne bunkry połączone są z głównym systemem podziemi, inne umiejscowione są samodzielnie. Schemat centralnego odcinka MRU możemy zobaczyć pod tym linkiem. Część kompleksu udostępniona jest do zwiedzania. Trasy turystyczne MRU można zwiedzać koło miejscowości Pniewo oraz w okolicach tzw. Pętli Boryszyńskiej.
7. Maszt radiowo-telewizyjny w Mysłowicach
Najwyższa budowla i konstrukcja w Polsce. Maszt RTCN Katowice/Kosztowy to konstrukcja o wysokości 358 m, zbudowana w roku 1973. Obecnie jest to numer jeden, pod względem wysokości, z rekordowych budowli w Polsce. Wcześniej tytuł ten posiadał maszt radiowy w Konstantynowie, który miał rekordowe 646 m wysokości. W momencie wybudowania maszt w Konstantynowie był najwyższą konstrukcją na świecie. Niestety uległ zawaleniu w roku 1991, a jego pozycję najwyższej budowli w Polsce przejął obiekt w Mysłowicach. Na maszcie RTCN Katowice/Kosztowy znajdują się między innymi nadajniki radiowe, telewizyjne i telefonii komórkowej. Terenu, na którym zamontowany jest maszt, nie można zwiedzać. Tym bardziej wspinać się na konstrukcję. Możliwe jest tylko obejrzenie masztu z daleka.
8. Pomnik Jezusa Chrystusa w Świebodzinie
Największy pomnik Jezusa Chrystusa na świecie. Sama figura ma wysokość 33 metrów, które mają symbolizować 33 lata życia Jezusa. Pomnik umieszczony jest na kopcu o wysokości 16 m, a głowa figury zakończona jest 3 m koroną. Łączna wysokość konstrukcji to ponad 52 m. Masę konstrukcji szacuje się na około 440 ton. Świebodzicki pomnik jest wyższy o 3 m od figury Chrystusa w Rio de Janeiro w Brazylii. Zakończenie budowy monumentalnego pomnika nastąpiło w roku 2010. Ta jedna z najbardziej kontrowersyjnych rekordowych budowli w Polsce, szybko stała się dużą atrakcją turystyczną. Pomnik wyraźnie góruje na Świebodzinem i jest łatwy do zauważania już z drogi. Wstęp na kopiec pod figurą jest wolny.
9. Most autostradowy pod Grudziądzem
O tym moście autostradowym mówi się, jako o najdłuższym moście w Polsce. Choć to zależy od sposobu liczenia wymiarów. Most pod Grudziądzem jest częścią autostrady A1 i łączy on oba brzegi Wisły. Most główny posiada 400 m długości, a dwie estakady dojazdowe mają po 995 m i 563 m długości. Najdłuższe przęsło nad Wisłą ma wymiary 180 m. Razem długość przeprawy wynosi 1,9 km. Most zbudowano w latach 2009-2011. Początkowe plany przeprawy w tym miejscu, przewidywały budowę mostu podwieszanego z dwoma ogromnymi pylonami. Koncepcja ta została jednak odrzucona, ze względu na kwestię ochrony przelatujących ptaków. Wielkość przeprawy jest najlepiej widoczna z góry. Żeby zobaczyć ten obiekt, można pokonać trasę autostrady lub podejść w rejon brzegu Wisły.
10. Afrykarium we Wrocławiu
Największe oceanarium i akwarium w Polsce. Łącznie w basenach, rurach, odstojnikach i filtrach zgromadzonych jest 15 mln litrów wody. To tyle ile mieści 6 basenów olimpijskich albo ponad 63 mln filiżanek kawy. Sama woda ma masę 15 tys. ton. Największe zbiorniki to basen kotików 3,6 mln litrów oraz basen rekinów 3,1 mln litrów. Niektóre zbiorniki wymagają specjalnego zasolenia. Do tego celu w basenie imitującym Morze Czerwone zużywa się 140 ton soli. Afrykarium należy do wrocławskiego zoo. Obiekt został otwarty jesienią 2014 roku, stając się szybko ogromnie popularną atrakcją. Budowa obiektu trwała 2 lata. To najmłodszy z rekordowych obiektów na mojej liście.
Na koniec tej listy rekordowych budowli i konstrukcji w Polsce, zamieszczam jeszcze raz wszystkie obiekty na jednej mapie. Zachęcam do pozostawienia w komentarzach Waszych ulubionych rekordowych miejsc. Albo takich, których nie uwzględniłem na mojej liście, a które uważacie, że są godne uwagi.
Zobacz także: 10 rekordowych budowli w Polsce cz. 1
zwiedzałbym 🙂