Poznaj krótką historię jednego z najpopularniejszych mebli. Historia krzesła, od starożytnego tronu w Knossos, poprzez siedziby biskupów, do krzesła elektrycznego amerykańskiego wymiaru sprawiedliwości.
Krótka historia krzesła zaczyna się na greckiej wyspie Krecie. W miejscowości Knossos znajdują się ruiny dawnego pałacu, którego początki sięgają 2000 lat p.n.e. Jego powstanie związane było z kulturą minojską. W jednym z pomieszczeń, tzw. sali tronowej, znajduje się kamienne krzesło – tron. To krzesło nazywane jest „najstarszym krzesłem Europy”, choć oczywiście stwierdzenie to jest mocno przesadzone. Pewnym jest jednak to, że w starożytności takich wysokich krzeseł używano tylko przy uroczystych okazjach. Krzesło umożliwiało władcy lub kapłanowi zajęcie odpowiedniej pozycji względem otoczenia. Pozycji, która podkreślała jego status i umożliwiała pełnienie swojej funkcji z godnością.
Tron w Pałacu Knossos – Historia krzesła – Foto: Harrieta171 Źródło: commons.wikimedia.org
Pierwotni ludzie zazwyczaj albo stali, albo kucali, albo leżeli. W starożytnej Grecji i Rzymie ludzie wylegiwali się na swoich łożach w pozycji na wpół leżącej. W średniowieczu do siedzenia używano ław wykutych w kamieniu. Wiele narodów Azji, w tym Japończycy, do tej pory preferuje pozycje kucające, czy też siedzące na ziemi.
Z sal tronowych krzesło, jako symbol sprawowania władzy, trafiło do Stolicy Apostolskiej i siedzib biskupstw. Tym razem jako „kathedra”, co z greckiego „καθέδρα” oznaczało krzesło. W siedzibie biskupa w kościele znajduje się specjalne krzesło, czyli tron biskupi. Dlatego dziś mianem katedry lub kościoła katedralnego określa się najważniejszy kościół w diecezji, czyli rezydialny kościół biskupa. Słowo „katedra” znalazło także swoje zastosowanie w świeckich strukturach. Na przykład na uniwersytetach, jako jednostka administracyjna uczelni.
Krzesło biskupa w Katedrze de Tarragona – Foto: José Luiz Bernardes Ribeiro Źródło: commons.wikimedia.org
Wolno stojące krzesło, używane przy mniej oficjalnych okazjach, to stosunkowo młody europejski wynalazek. Krzesła z czasem zaczęli używać zakonnicy, być może po to żeby ułatwić sobie czytanie i pisanie. Jako standardowe wyposażenie zwykłych domów trafiło do nich dopiero w XVI wieku, a w wieku XVIII zaczęto je wymyślnie zdobić. W miejscach pracy, biurach i urzędach, krzesła weszły do powszechnego użycia dopiero w XIX wieku.
Krzesła z XIX wieku – Historia krzesła – Źródło: commons.wikimedia.org
Pod koniec XIX wieku krzesło znalazło kolejne nowe zastosowanie. Tym razem przyczynił się do tego rozwój elektryczności i amerykański wymiar sprawiedliwości. I tak oto w 1890 roku wykonano pierwszą na świecie egzekucję z zastosowaniem krzesła elektrycznego. Skazańcem był William Kemmler, skazany na kare śmierci za zamordowanie siekierą swojej konkubiny. Metoda ta, pomimo licznych kontrowersji, stosowana jest do dnia dzisiejszego w niektórych stanach USA.
Pierwsze krzesło elektryczne – Historia krzesła – Źródło: commons.wikimedia.org
Niby tylko krzesło, a jednak kawał historii. 🙂
Na podstawie książki Europa Rozprawa historyka z historią – Norman Davies
