Imponujące osiągnięcia inżynierii dawnych czasów. Zbudowane kosztem milionów marek i wysiłkiem setek budowlańców oraz specjalistów zaangażowanych przy pracy. Ponad 100-letnie budowle, które również i dziś wywierają duże wrażenie na odwiedzających, a których to osiągnięcia wciąż nie wszystkie zostały pobite. Tunele kolejowe pod Małym Wołowcem, Sajdakiem i pod Przełęczą Kowarską. Dziś częściowo opuszczone, pozostają już tylko ciekawostką turystyczną i niemym świadkiem dawnej rozbudowanej infastruktury kolejowej na Dolnym Śląsku.
Tunele kolejowe na Dolnym Śląsku
Nie jest tajemnicę, że pod koniec XIX i na początku XX wieku Niemcy intensywnie rozwijali sieć kolejową na Dolnym Śląsku. Rozwinięta infrastruktura miała ważne znaczenie dla gospodarki, przemysłu, turystyki, a także była istotna ze względów militarnych. Rozwój linii kolejowej w Sudetach wymuszał budowę również tuneli kolejowych. Były to przedsięwzięcia niezwykle trudne, często dokonywane w niełatwych warunkach terenowych. Jak rozbudowana była dawniej infrastruktura możemy zobaczyć m.in. na starych pocztówkach.
Pośpieszne uprzemysłowienie i intensywny rozwój infrastruktury sprawił, że ludzie w dawnych czasach wyobrażali sobie przyszłość i swoje otoczenie, jako znacząco zmodyfikowane przez człowieka. Do tego stopnia, że w wizjach przyszłości tunele, linie kolejowe i stacje pojawiały się nawet w najwyższych górach np. na Śnieżce. Dziś raczej taka wizja wydaje nam się odstraszająca, wszak przyrodę i jej walory staramy się chronić. Wczorajsze wyobrażenia przyszłości pozostały jednak ciekawym świadectwem dawnego postrzegania świata. To były jeszcze czasy, kiedy ówczesny człowiek, na fali bieżących sukcesów, uważał siebie za niezniszczalnego i wszechwładnego. Czasy przed katastrofą Titanica, Hindeburga i przed niszczycielskimi klęskami przyrody, powstałymi w wyniku działalności człowieka.
Poniżej przedstawiam trzy najpopularniejsze tunele na Dolnym Śląsku. To oczywiście nie jedyne tunele w tym regionie.
Tunel kolejowy pod Małym Wołowcem
Pierwszy tunel o którym napiszę, a w zasadzie dwie nitki, zostały wydrążone pod Małym Wołowcem w Górach Wałbrzyskich. Tunel powstał na trasie kolejowej od Wałbrzycha w kierunku na Nową Rudę i dalej Kłodzko. Dwie nitki, zwane również fachowo rurami, zostały wydrążone w pewnych odstępach czasowych od siebie. Pierwsza powstała w latach 1876-1879 i ma długość 1560 m. Druga została wydrążona w latach 1909-1911 i ma długość 1601 m. Ta druga nitka o długości 1,6 km jest wciąż rekordowym, bo najdłuższym tunelem kolejowym w Polsce.
Krótszy tunel jest już od dawna wyłączony z ruchu kolejowego, a znajdujące się w nim tory zostały rozebrane. Całość 1,6 km można więc pokonać pieszo z latarkami. Drugi tunel jest wciąż używany.
Tunel kolejowy pod Przełęczą Kowarską
Drugi z opuszczonych tuneli kolejowych na Dolnym Śląsku znajduje się pod Przełęczą Kowarską. Wydrążono go w latach 1901-1904. Tunel składa się tylko z jednej nitki o długości 1025 m. Wybudowano go na teasie Jelenia Góra – Kamienna Góra.
Linia kolejowa na tej trasie została zamknięta w 1986 roku, tak więc nie spotkamy na jej trasie pociągów. Tunel jest nieczynny i również możemy go przejść na całej długości.
Tunel kolejowy pod Sajdakiem
W bliskiej odległości od tunelu pod Małym Wołowcem znajduje się jeszcze jeden ciekawy obiekt. Tunel kolejowy wydrążony pod górą Sajdak na trasie kolejowej pomiędzy stacjami Jedlina-Zdrój i Głuszyca. Tunel ma 377 m długości. Podobnie jak tunel pod Małym Wołowcem, również i ten składa się z dwóch równoległych nitek (rur tuneli).
Starszy wschodni tunel jest wciąż używany w ruchu kolejowym, nowszy zachodni jest już wyłączony z eksploatacji, a jego torowisko zostało rozebrane. Choć stosunkowo krótki w porównaniu do poprzednich tuneli, polecam go również zobaczyć.
Detronizacja tunelu pod Małym Wołowcem
W niedługim czasie tunel pod Małym Wołowcem przestanie być najdłuższym tunelem w regionie. W ramach budowy drogi ekspresowej S3, prowadzącej od Legnicy w kierunku przejścia granicznego w Lubawce, ma powstać tunel drogowy o rekordowej długości 2300 m. Będzie to najdłuższy tunel drogowy w Polsce. Zrządzenie losu, jakby symboliczny ukłon w kierunku historii Sudetów. Znowu to bowiem rekordowa budowla powstanie w Górach Wałbrzyskich. Wciąż jednak tunel pod Małym Wołowcem pozostanie najdłuższym obiektem wśród tuneli kolejowych.
Mapa opuszczone tunele kolejowe na Dolnym Śląsku
UWAGA! Tunele nie są przystosowane do zwiedzania, a wejście do nich jest zabronione. Wchodzi się tylko na własne ryzyko i odpowiedzialność.
Taka ciekawostka, ale jednak tunel pod Małym Wołowcem, nie jest najdłuższym tunelem kolejowym w Polsce.
A który jest najdłuższym?
Pan Piotr ma zapewne na myśli tunele metra w Warszawie np tunel linii M1 23100m lub linia M2 6100m i tunel średnicowy 2310m.Tutaj można się z tym zgodzić
Tu jest mowa o tunelach kolejowych, a nie o metrze. Faktycznie jest też ten odcinek średnicowy w Warszawie, kiedyś się nad tym zastanawiałem i sprawdzałem. Doczytałem się wtedy, że 2310 m to jest długość całego odcinka, zaś ten fragment uznawany za tunel ma 1175 metrów.
http://semaforek.kolej.org.pl/wiki/index.php/Tunel_Średnicowy_w_Warszawie
Warto też tutaj dodać iż Koleje Dolnośląskie mają spore plany na tych liniach być może drugi tunel pod Wołowcem zostanie ponownie uruchomiony.Tym bardziej aby przeprowadzić remont pierwszego to musi być linia alternatywna.Warto tutaj dodać iż KD uruchamiają połączenie z Jedliny Zdrój przez Świdnicę do Wrocławia.W chwili obecnej został rozpisany przetarg na remont odcinka Świdnica-Wrocław termin zakończenia prac i uruchomienia linii to 2020 r .Przetarg na remont odcinka Świdnica-Jedlina Zdrój w przygotowaniu.Ja dodatkowo jestem zwolennikiem uruchomienia np w sezonie wakacyjnym raz dziennie pociągu retro z parowozem na linii Wałbrzych-Kłodzko
„Wcześniej, w 2019 r. ma być gotowy tunel będący częścią obwodnicy Warszawy. Chodzi o 4,6 km fragment od węzła Puławska do węzła Przyczółkowa. Sam tunel będzie miał długość ok. 2,3 kilometra – i to on po wybudowaniu będzie najdłuższą taką konstrukcją w Polsce” zaprojektowali tak by był dłuższy o kilkadziesiąt metrów od naszego na S3.
http://www.rynekinfrastruktury.pl/mobile/-nowe-tunele-drogowe-powstaja-w-calej-polsce-jeden-dluzszy-od-drugiego-53031.html
https://www.openstreetmap.org/way/65753997
https://www.openstreetmap.org/way/65753997
https://www.openstreetmap.org/way/56719126