Mapa zamków Dolnego Śląska – Dolnośląska kraina zamków

Mapa wszystkich zamków Dolnego Śląska. Średniowieczne zamki, gotyckie warownie, dwory obronne i romantyczne zamkowe ruiny. Zapraszam na przechadzkę niezwykłym szlakiem dolnośląskiej krainy zamków. Zbiorcza lista i turystyczna mapa zamków na Dolnym Śląsku.

Zamki na Dolnym Śląsku

Postanowiłem stworzyć zbiorczą mapę ze wszystkimi zamkami Dolnego Śląska. Nie było to zadanie łatwe, gdyż temat jest niezwykle skomplikowany. Przede wszystkim ze względu na kwestie kategoryzacji obiektów. Które zabytki możemy nazwać zamkami, a które nie? Jest to niezwykle trudne, ponieważ przez setki lat zamki były wielokrotnie przebudowywane. Duża część z nich popadła w ruinę, po niektórych z nich zachowały się większe lub mniejsze fragmenty murów, po innych pozostały tylko zamkowe kaplice. Niektóre z obiektów kompletnie utraciły swoje cechy obronne i zostały przebudowane na rezydencje typowo mieszkalne. Te obiekty dziś, bardziej niż zamki, przypominają nam pałace lub dwory. Trochę inny problem występuje w przypadku obiektów, które zostały wybudowane nie jako typowe zamki, ale jako dwory obronne albo zamki myśliwskie. Czy te wszystkie obiekty także mamy współcześnie uznać za zamki? Moim zdaniem tak, dlatego wiele przebudowanych obiektów i szczątkowych ruin również wrzuciłem na moją mapę zamków. Tym samym odrzuciłem stricte architektoniczną definicję zamku.

Zamek Książ utracił swoje cechy obronne i stał się rezydencją mieszkalną – Foto: Adrian Sitko

Zamek Chojnik od XVII wieku jest trwałą ruiną, ale zachowaną w dobrym stanie – Foto: Robert Karczmarczyk

Zamek Grodno, pierwotnie gotycka warownia, później renesansowa rezydencja, dziś trwałe, ale zabezpieczone ruiny – Foto: Adrian Sitko

Po Zamku Rogowiec pozostały tylko niewysokie fragmenty murów

Żeby było jeszcze trudniej, część z obiektów, które dziś przypominają pozostałości jakiegoś zamku, już od początku zostały wybudowane jako ruiny – tzw. sztuczne ruiny. Tak było z Zamkiem Stary Książ (niem. Alte Burg), który jako romantyczne ruiny został wybudowany pod koniec XVIII wieku. W swojej początkowej formie był już atrakcją turystyczną. Pomimo wybudowania Starego Książa w formie ruin, na miejscu można było skorzystać np. z zamkowej restauracji. Dopiero powojenne zniszczenia doprowadziły obiekt do współczesnego stanu. Jednakże badania prowadzone na początku lat 90-tych wykazały, że sztuczne ruiny Starego Książa wzniesiono na pozostałościach jakiegoś starszego grodu, sięgającego jeszcze czasów średniowiecznych. Tego typu zabytki również postanowiłem włączyć do mapy zamków Dolnego Śląska.

Zamek Stary Książ został wybudowany, jako sztuczne ruiny, ale na gruzach średniowiecznego zamku – Mapa zamków Dolnego Śląska

Nie mniejszy problem stanowi podział terytorialny. Każdy kto interesuje się historią regionu wie, że współczesne województwo dolnośląskie nie pokrywa się z historycznym regioniem Dolnego Śląska. Zmiana podejścia do terytorialnego postrzegania Dolnego Śląska została już zapoczątkowana przez Prusaków. Osobiście na swoich mapach upraszczam te zagadnienie przyjmując – zrównując – terytorium Dolnego Śląska do granic województwa. Tak jest o wiele łatwiej. W przeciwnym razie np. Zamek Czocha musielibyśmy uznać za zamek nie na Dolnym Śląsku, ale na Łużycach, ponieważ leży już na zachodnim brzegu rzeki Kwisa. Z mapy zamków Dolnego Śląska trzeba by wyłączyć także zabytki na terenie Ziemi Kłodzkiej. Sprawę więc należy uprościć.

Historycznie Zamek Czocha leży na terenie Łużyc – Mapa zamków Dolnego Śląska

Teraz o zabytkach nie umieszczonych na mapie zamków. Dla rozjaśnienia sytuacji pominąłem grupę obiektów, która mogła mieć charakter obronny, ale zamkami jednak nie była – mam tu na myśli wieże mieszkalne i obronne. Tę grupę obiektów pozostawiłem do opisania w osobnym artykule. Odrzuciłem także wszelkiego rodzaju pałace, które nie były budowane na ruinach dawnych zamków, a także te obiekty, które powszechnie w nazewnictwie uważa się za pałace.

Mapa zamków Dolnego Śląska

A oto moja mapa dolnośląskich zamków i średniowiecznych warowni. Zapraszam do przeglądania i korzystania. Jeżeli któryś z zamków pominąłem na poniższej mapie, proszę o informację w komentarzu na samym dole.

Zobacz także: Szlak Orlich Gniazd – Mapa zamków